Anemone nemorosa L. zawilec gajowy

Anemone × lipsiensis G. Berg zawilec lipski
10 września, 2016
Anemone ranunculoides L. Zawilec żółty
10 września, 2016

Anemone nemorosa L. zawilec gajowy

Bylina kłączowa szeroko rozpowszechniona w Europie. W Polce pospolita na całym jej obszarze. Naturalnie występuje w lasach liściastych, zaroślach, na łąkach, starych parkach podworskich. Dorasta nawet do 30cm wysokości. Kwiaty średnicy 2-4cm, pojedyncze, z 6-12 listkami okwiatu, zazwyczaj białe, czasem purpurowo nabiegłe. Kwitnienie przypada, zależnie od przebiegu pogody, w okresie od marca do maja. W końcu czerwca liście zamierają i roślina wchodzi w stan spoczynku. Kłącza rozrastają się dosyć szybko, pełzając płytko pod powierzchnią ziemi. We wrześniu i październiku, po okresie letniego spoczynku, pączki wierzchołkowe nabrzmiewają. W tym czasie kłącza są szczególnie kruche i bardzo łatwo ulegają uszkodzeniom mechanicznym.

W uprawie ogrodowej ważne jest przestrzeganie kilku zasad do osiągnięcia sukcesu w postaci obficie kwitnących, zdrowych kęp. Zawilec gajowy wymaga podłoża zasobnego w próchnicę, stale umiarkowanie wilgotnego nawet w okresie spoczynku oraz stanowiska lekko ocienionego. Korzystnie jest sadzić zawilca gajowego pod drzewami i krzewami liściastymi takimi jak buk, grab, wiąz, leszczyna, wierzba, dereń. Na stanowiskach piaszczystych i suchych nie udaje się tak więc nie należy go sadzić na takim podłożu. Na rabatę pod zawilce gajowe można przeznaczyć miejsca w ogrodzie gdzie, z uwagi na silne ocienienie w okresie późnej wiosny i lata przez korony drzew, nie udają się inne gatunki. Podłoże na rabacie przeznaczonej na zawilce gajowe należy wzbogacić kompostem. W tym celu na odchwaszczoną powierzchnię ziemi rozsypujemy warstwę 5-7cm dobrze rozłożonego kompostu i przekopujemy na głębokość 15-20cm. Optymalnym terminem sadzenia doniczkowanych roślin jest pora ich kwitnienia. Wówczas mamy pewność co do tożsamości odmianowej sadzonki. Kłącza kopane z gruntu i sprzedawane luzem możemy sadzić w okresie od lipca do końca września. Kłącza na powietrzu bardzo szybko wysychają i należy pamiętać o ich zabezpieczeniu wilgotnym podłożem do czasu posadzenia na docelowym stanowisku. Rabatę warto wyściółkować warstwą drobno mielonej kory. Sprzyja to utrzymywaniu wilgoci w podłożu oraz odtwarza ściółkę jak na naturalnym siedlisku. Rośliny są wówczas bujniejsze i szybciej się rozrastają.

Względnie mało zmienny w naturze gatunek wydał ponad sto odmian. Odmiany ogrodowe różnią się między sobą pod względem barwy kwiatu (biała, różowa, purpurowa, karminowa, fioletowa, niebieska, dwu i wielobarwne), liczby listków okwiatu i formy kwiatu (typowe, półpełne, pełne, wstawki z inną barwą, zielone listki w kwiecie, kwiat zredukowany do samych zielonych liści, liście pod kwiatem nabiegłe barwą kwiatu), wysokości (od 5cm do 30cm) a nawet takich cech jak żółte, seledynowe, kremowe i czerwone przebarwienia na liściach. Średnica kwiatów odmian ogrodowych może dochodzić nawet do 8cm. Zmienność ta jest wynikiem występowania naturalnych, spontanicznych mutacji w kłączach i nasionach oraz mutacji powodowanych czynnikami zewnętrznymi. Obszary skażone opadem promieniotwórczym po katastrofie w Czarnobylu wydały wiele nowych odmian ozdobnych a do samych takich zmutowanych roślin przylgnęło określenie „dziecko Czarnobyla” (ang. „Child of Chernobyl”).